Decydując się na rozwód można żądać ustalenia przez Sąd, że drugi z małżonków jest winny rozkładu pożycia. Ustalenie winy w postępowaniu rozwodowym ma znaczenie nie tylko moralne ale również rodzi określone skutki prawne dla każdego z małżonków. Często pojawia się pytanie jak orzeczenie winy współmałżonka w procesie o rozwód wpłynie na podział majątku wspólnego oraz na obowiązek alimentacyjny między rozwiedzionymi małżonkami.
Wina w wyroku rozwodowym
W toku procesu o rozwód, sąd rozstrzygając o winie małżonka za rozkład pożycia może orzec:
1)że żaden ze współmałżonków nie ponosi winy za rozkład pożycia,
2) że jeden z małżonków ponosi całkowitą winę za rozkład pożycia,
3) że winę za rozkład pożycia ponoszą oboje małżonkowie.
W wyroku orzekającym rozwód, sąd z urzędu zamieszcza rozstrzygnięcie w przedmiocie winy za rozkład pożycia. Kodeks rodzinny i opiekuńczy dopuszcza również możliwość, aby sąd zaniechał orzekania o winie – jednakże takie rozstrzygnięcie jest dopuszczalnie jedynie na zgodne żądanie małżonków.
Kiedy można żądać orzekania o winie
W każdym procesie o rozwód, sąd powinien wnikliwie zbadać i indywidualnie orzec co do winy za rozkład pożycia między małżonkami. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zawiera katalogu przesłanek, które by przesądzały o winie jednej ze stron procesu o rozwód – w tej kwestii należy posiłkować się orzecznictwem Sądu Najwyższego.
Przykładowo, do tego typu przesłanek można zaliczyć m.in. zdradę, nadużywanie alkoholu lub środków odurzających, stosowanie przemocy wobec współmałżonka i członków rodziny, a także nieprzyczynianie się do zaspokajania podstawowych potrzeb rodziny.
Skutki orzeczenia o winie a obowiązek alimentacyjny między rozwiedzionymi małżonkami
Orzeczenie rozwodu z orzeczeniem o winie ma wpływ na kwestie alimentacyjne między rozwiedzionymi małżonkami.
Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, orzeczenie w wyroku rozwodowym o winie jednego lub obojga z małżonków wywołuje tego typu skutek, że małżonek, który został przez sąd uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia stron nie będzie mógł w okresie późniejszym (po orzeczeniu rozwodu), ubiegać się o alimenty od byłego współmałżonka.
Z drugiej strony, rozwiedziony małżonek, który nie został uznany za winnego, będzie mógł po rozwodzie żądać stosownych alimentów od drugiego rozwiedzionego małżonka, jeżeli wykaże, że rozwód spowodował istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej.
Jednocześnie należy pamiętać, że obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa.
Trzeba także pamiętać o tym, że kwestia winy za rozpad pożycia nie ma wpływu na orzeczenie renty alimentacyjnej na rzecz wspólnych małoletnich dzieci małżonków – obowiązek alimentacyjny wobec dzieci będzie orzeczony przez sąd w każdej sytuacji (tj. rozwodu z orzeczeniem o winie oraz bez orzekania o winie).
Sąd właściwy w sprawie o rozwód
Rozwód orzeka sąd okręgowy w składzie trzyosobowym – sędzia i dwóch ławników. Rozprawa odbywa się z wyłączeniem jawności (bez publiczności). Jeżeli sąd w wyroku rozwodowym orzeknie o winie, a drugi małżonek nie zgadza się z takim orzeczeniem, można wnieść apelację (do Sądu Apelacyjnego) tylko co do winy.
Koszty sądowe procesu o rozwód
Opłata sądowa od pozwu o rozwód jest stała i wynosi 600 zł. Ponadto, do kosztów sądowych zalicza się również koszty ewentualnej mediacji.
Podział majątku wspólnego
Zgodnie z art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, majątek wspólny małżonków stanowią:
1) wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich – np. ruchomości i nieruchomości nabyte przez każdego małżonka w czasie trwania małżeństwa, które nie wchodzą w skład majątku osobistego małżonka.
ponadto, do majątku wspólnego należą w szczególności:
2) pobrane wynagrodzenia za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
3) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
4) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
5) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
nadto, do majątku wspólnego zaliczane są także:
6) wartość przedsiębiorstwa;
7) wierzytelności;
8) środki zgromadzone na rachunkach bankowych
9) akcje, obligacje, papiery wartościowe
Oprócz aktywów, w skład majątku wspólnego zalicza się również długi małżonków – np. wynikające z zaciąganych wspólnie przez oboje małżonków kredytów, pożyczek bądź wynikające z innych tytułów.
W procesie o rozwód co do zasady sąd nie zajmuje się podziałem majątku. Kodeks rodzinny i opiekuńczy dopuszcza natomiast jedną sytuację, która jest wyjątkiem od powyższej zasady – gdy oboje małżonkowie są zgodni co do podziału ich wspólnego majątku, a rola sądu w takim wypadku sprowadza się do zatwierdzenia sposobu podziału przedstawionego przez strony.
W każdym innym przypadku, gdy strony nie są zgodne co do podziału majątku wspólnego, muszą wystąpić do sądu z odrębnym wnioskiem (o podział majątku wspólnego małżonków).
Warto pamiętać, że z wnioskiem o podział majątku może wystąpić każdy z małżonków i to nawet kilka lat po orzeczeniu rozwodu, ponieważ tego typu sprawy nie podlegają przedawnieniu.
Wniosek o podział majątku wspólnego
We wniosku o podział majątku należy szczegółowo opisać, co dokładnie składa się na wspólny majątek. Trzeba również wymienić wszystkie wspólne:
- długi z podaniem ich wysokości i oznaczeniem wierzyciela,
- ruchomości z podaniem ich opisu, wartości oraz miejsca gdzie się znajdują np. samochody, meble, wyposażenie mieszkania, kolekcję dzieł sztuk, środki na rachunkach bankowych, czy papiery wartościowe;
- nieruchomości oraz wskazać ich wartość, położenie, powierzchnię, przeznaczenie, a ponadto dołączyć aktualny wypis z ksiąg wieczystych i wypis z ewidencji gruntów.
Sąd właściwy w sprawie o podział majątku wspólnego
Wniosek o podział majątku wspólnego należy złożyć do Sądu Rejonowego właściwego według miejsca położenia majątku.
Koszty sądowe w sprawie o podział majątku wspólnego
Od wniosku pobiera się opłatę stałą w kwocie 1.000 zł. Natomiast, jeżeli byli małżonkowie przedstawią zgodny projekt podziału, to w takim wypadku pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 zł.
Ponadto, do kosztów sądowych zalicza się również wynagrodzenie biegłego, jeżeli zostanie on powołany w sprawie, a także koszty ewentualnej mediacji oraz apelacji.
Zwolnienie od kosztów sądowych
Możliwe jest zwolnienie od ponoszenia przez stronę kosztów sądowych w całości lub w części. Zwolnienia może się domagać osoba, która do wniosku o zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych dołączyła oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania – w którym wykaże, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Każdy wniosek o zwolnienie od kosztów sąd indywidualnie bada, po którym wydaje postanowienie w przedmiocie zwolnienia strony wnioskującej od ponoszenia kosztów (w całości bądź w części) lub o odmowie zwolnienia od kosztów. Na postanowienie sądu w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych służy zażalenie.
//
Niniejszy artykuł jest przedmiotem praw autorskich. Nie kopiuj go bez zgody autora, rozwody.kancelarianmb.pl.
//
Jeżeli masz dalsze pytania czy wątpliwości w tej kwestii,
bądź potrzebujesz pomocy w procedurze rozwodowej lub o podział majątku,
skontaktuj się z profesjonalnym podmiotem świadczącym usługi prawne.